Đây là một trong những nội dung được đề cập tại Đối thoại chiến lược quốc phòng Việt Nam - Trung Quốc lần thứ 4 tại Bắc Kinh chiều 5/6.

Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam do Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu; đoàn đại biểu Trung Quốc do Trung tướng, Phó Tổng tham mưu trưởng Thích Kiến Quốc dẫn đầu tham gia đối thoại.

Giải quyết mâu thuẫn

Tại Đối thoại, đề cập quan hệ giữa hai nước cũng như giữa hai quân đội, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định đồng tình với 4 nguyên tắc mà Trung tướng Thích Kiến Quốc đã nêu ra trong cuộc gặp song phương ở đối thoại Shangri-La, Singapore, tuần trước.

Đó là thiết lập lòng tin chiến lược giữa Bộ Quốc phòng hai nước, tạo cơ sở cho những bước tiếp theo; lãnh đạo Bộ Quốc phòng hai nước có những suy nghĩ rộng mở, có niềm tin vào nhau; nhìn thẳng vào những tranh chấp, những điều còn tồn tại để cùng nhau giải quyết; nghiên cứu về những điều còn tồn tại, chuyển đổi từ mâu thuẫn sang hướng có thể giải quyết được, trên cơ sở trao đổi chân thành giữa quốc gia với quốc gia, giữa hai quân đội.

Nhìn lại quan hệ giữa quân đội hai nước, Trung tướng Thích Kiến Quốc cho rằng hợp tác hữu nghị là dòng chính; cơ sở cho mối quan hệ hợp tác là chung sống hài hòa, tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau; việc tồn tại một số bất đồng mâu thuẫn là có thật, vấn đề then chốt phải là tìm những điểm chung, cố gắng tối đa kiên nhẫn đối thoại, hiệp thương để hạn chế những bất đồng.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho rằng hợp tác giữa quân đội hai nước trực tiếp giải quyết những vấn đề an ninh nảy sinh có tác dụng rất lớn trong việc định hướng dư luận hai nước, rất có lợi cho quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai dân tộc.

Trung tướng Thích Kiến Quốc nhất trí với những điều Thướng tướng Nguyễn Chí Vịnh nêu ra, khẳng định quan hệ Trung-Việt có lịch sử lâu dài, là tài sản quý của hai dân tộc. Hiện nay, cục diện thế giới có nhiều biến đổi, ẩn chứa nhiều rủi ro và thách thức, hai nước phải phát triển quan hệ trên cơ sở “đại cục” để vượt qua những thách thức đó.

5 hướng hợp tác

Để củng cố lòng tin chiến lược giữa quân đội hai nước, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh đã nhấn mạnh 5 hướng hợp tác cụ thể.

Đó là đặc biệt quan tâm đến hợp tác công tác Đảng, công tác chính trị trong quân đội hai nước; tăng cường trao đổi thông tin giữa các cơ quan chiến lược hai bên để đánh giá đúng tình hình; lấy đối thoại chiến lược quốc phòng cấp Thứ trưởng làm trung tâm trong việc đánh giá tình hình, đưa ra các giải pháp hợp tác có hiệu quả; tăng cường hợp tác giữa hải quân, cảnh sát biển hai nước với mục tiêu hợp tác hải quân hai nước là điểm sáng để lãnh đạo hai Đảng, hai nước có môi trường thuận lợi trong việc đưa ra các quyết định ở tầm chiến lược; chỉ thị cho hải quân hai nước gặp nhau, sử dụng đường dây nóng giữa tư lệnh hải quân hai nước để trao đổi thông tin cần thiết.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh và Phó Tổng tham mưu trưởng Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc Thích Kiến Quốc

Trung tướng Thích Kiến Quốc nhất trí và cho biết phía Trung Quốc sẽ tích cực thực hiện kế hoạch trao đổi đoàn của hai bên trong năm 2013, thúc đẩy việc thực hiện thông tin qua đường điện thoại trực tiếp giữa hai Bộ Quốc phòng; tích cực tham gia hợp tác trên bộ cũng như trên biển, phối hợp hợp tác qua biên giới, sắp xếp các đoàn biên phòng thăm lẫn nhau; sửa đổi thỏa thuận hợp tác về biên phòng và cố gắng ký trong chuyến thăm Trung Quốc sắp tới của Chủ tịch nước Việt Nam Trương Tấn Sang; tiếp tục công tác giáo dục, quân sự, đào tạo cán bộ trong chương trình hợp tác giữa hai nước…

Không sử dụng vũ lực ở Biển Đông

Về tình hình Biển Đông, Thướng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định vấn đề này không nằm ngoài quan hệ chiến lược Việt Nam - Trung Quốc. Đây là vấn đề lâu dài, khó khăn, cần kiên trì giải quyết để quyền lợi chính đáng, chủ quyền của mỗi bên được bảo đảm hài hòa, trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Những hướng hợp tác quan trọng giữa quân đội hai nước trong thời gian tới xung quanh Biển Đông là tham mưu cho hai Đảng, hai Nhà nước kiên trì giải quyết thỏa đáng tranh chấp thông qua đàm phán hòa bình, hiệp thương hữu nghị, xuất phát từ “tầm cao chiến lược”, “đại cục” trong quan hệ song phương, tuân thủ luật pháp quốc tế và nghiêm chỉnh thực hiện DOC.

Quân đội hai nước cần tăng cường tạo môi trường hòa bình trên Biển Đông, giữ nguyên hiện trạng, giảm sự hiện diện ở những khu vực nhạy cảm, tránh có những hành động có thể gây hiểu lầm; quân đội hai nước không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, nghiên cứu tiến tới ký Thỏa thuận không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực trên biển giữa hải quân hai nước.

Mở rộng các lĩnh vực hợp tác, đặc biệt là hợp tác hải quân, quán triệt tinh thần đối xử nhân đạo với ngư dân lao động hòa bình trên biển; tăng cường hợp tác thông qua đường dây nóng giữa tư lệnh hải quân hai nước, đẩy mạnh tuyên truyền trong nhân dân về tình hữu nghị giữa quân đội và nhân dân hai nước...

Trung tướng Thích Kiến Quốc cho rằng việc xử lý thỏa đáng những vấn đề còn tồn tại sẽ tạo động lực để phát triển quan hệ hai nước; hai bên cần có sự kiên trì để giải quyết, đạt được những kết quả khả quan tương tự như vấn đề phân định biên giới trên bộ cũng như phân định trên vịnh Bắc Bộ trước đây. Cần quản lý tốt bất đồng, khi xảy ra tình huống trên biển, quân đội cần bình tĩnh xử lý, kiềm chế, không làm gì để dẫn tới hiểu lầm, không sử dụng vũ lực đe dọa lẫn nhau.

Về ý kiến hai bên cần ký “Thỏa thuận không sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực trên biển giữa hải quân hai nước”, Trung tướng Thích Kiến Quốc cho biết sẽ giao cho các cơ quan chuyên môn hai bên nghiên cứu đề xuất.

Sau Đối thoại, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh và Trung tướng Thích Kiến Quốc đã chứng kiến lễ ký Thỏa thuận về việc xây dựng đường dây thông tin điện thoại bảo mật nối thẳng giữa Bộ Quốc phòng hai nước nhằm tăng cường hơn nữa sự tiếp xúc và trao đổi mật thiết giữa lãnh đạo cấp cao quân đội hai nước thông qua hiệp thương, hữu nghị.

Bài và ảnh: Trường Văn (từ Bắc Kinh)