TRUNG TÂM UNESCO NGHIÊN CỨU BẢO TỒN & PHÁT TRIỂN CHỮ VIỆT CỔ

Ông cho biết, từ khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm rồi về công tác tại trường Sa Đéc, Việt Trì, Phú Thọ - “rốn” của kinh đô Văn Lang xưa, trong một đợt khởi công triển khai dự án Khu công nghiệp Việt Trì, trong quá trình đào bới đã phát lộ một di chỉ văn hóa với đầy những dấu tích là các dụng cụ bằng đồng (di chỉ Làng Cả), trong đó có dấu tích của chữ viết. Từ đó, ông quyết tâm nung nấu phải tìm cho ra những dấu tích của sự kiện này để làm sáng tỏ một luận điểm là người Việt cổ của chúng ta có chữ viết của riêng mình.

Ông kể: “Từ những năm 60, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu trong nhiều sách vở, tài liệu không phân biệt Đông Tây kim cổ, miễn là tìm ra các bằng chứng xác đáng. Tuy nhiên, quá trình tìm kiếm đó gần như không đem lại kết quả khả quan nào. Có cảm giác như càng đọc, càng tìm, càng mơ hồ hơn. Nhưng trong sâu thẳm tâm trí tôi lúc nào cũng có một ý nghĩ xuyên suốt thúc giục, chắc chắn sẽ tìm ra được chữ viết của Tổ tiên. Và rồi, ý tưởng mới lóe lên, tại sao ta cứ phải phụ thuộc vào tài liệu nước ngoài, trong khi có thể tìm lại từ chính căn cứ của dân tộc mình, đất nước mình. Từ chính hướng thay đổi này, tôi đã có nhiều phát hiện mới mẻ và ngày càng rõ ràng hơn. Quá trình trở về với nhân dân, đi vào đời sống của nhân dân đã giúp cho tôi nhìn thấy những mảnh vỡ của quá khứ, tạo ra động lực để chúng ta khẳng định lại nguồn cội của cha ông, tổ tiên ta”.

Từng chi tiết trong mạch tâm sự của ông hiện lên một cách sống động và cụ thể đến không ngờ. Và có một điều khá kỳ lạ là quá trình tìm tòi các tư liệu, tài liệu đó, ông không nghĩ mình đủ sức khỏe và điều kiện để đi đến hết chặng đường. Do đó, để lưu giữ và truyền tải đi nhiều nơi, lần nào phát hiện và tìm ra một chứng cứ, ông lại phô tô làm nhiều bản gửi đi khắp nơi, đề phòng trường hợp ông đột ngột “ra đi” trước khi tìm được kết luận cuối cùng, sẽ có nhiều người dựa tiếp vào những tài liệu ông tìm ra đó để tiếp nối hành trình của ông. Có một kỷ niệm ông không bao giờ quên, đó là nợ tiền phô tô quá nhiều đến mức quen mặt với cửa hàng hay phô tô và từ chỗ nghi ngờ, đòi nợ, khi phát hiện ra việc làm ý nghĩa cao cả của ông, họ đồng ý cho nợ và không đòi, khi nào thanh toán cũng được. Còn cả kỷ niệm do thiếu kinh phí để thực hiện các chuyến thâm nhập thực tế, ông đã nhiều lần cầm cố ngôi nhà của mình để vay lãi ngân hàng, lấy đó làm kinh phí đeo đuổi hành trình của mình. Rồi có những lúc ông cầm cố tới cả sổ lương hưu của mình. Ông kể rằng, ông đã đi không biết bao nhiêu cung đường, các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, miền núi, đình, chùa, miếu mạo… Bất cứ khi nào, nơi nào, cứ nghe thông tin có “chữ lạ” là ông lại lên đường.